Jonathani gũtuma ndũgũ na Aroma na Asipata

1 Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jonathani oonire atĩ maũndũ nĩmarathiĩ wega mwena wake, agĩthuura andũ amwe mathiĩ Roma magathondeke na makeerũhie ũraata na Aroma.

2 Ningĩ nĩatũmire marũa o ta macio kũrĩ andũ a Siparata na kũndũ kũngĩ kũingĩ.

3 Nao andũ acio aatũmire nĩmaathiire magĩkinya Roma, magĩtoonya kĩamainĩ kĩa athuuri. Maakinyirie ndũmĩrĩri atĩ “Jonathani, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene e hamwe na rũũrĩrĩ rwa Ayahudi, matũtũmĩĩte tũũke twerũhie irĩĩko cia ũraata na cia gũteithania o ta ũrĩa twekaga mbere.”

4 Aroma nao nĩmaamaheire marũa matwarĩre atongoria a kũndũ o kũndũ nĩ geetha meetĩkĩrio kũhĩtũka matarĩ na ũũru mekuona o nginya macooke bũrũri wa Judea.

5 Marũa marĩa Jonathani aatũmĩire andũ a Siparata matariĩ ũũ:

6 “Niĩ Jonathani, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, kĩama gĩothe kĩa Ayahudi, athĩnjĩri Ngai oothe na Ayahudi oothe, nĩtwamũgeithia inyuĩ aariũ a ithe witũ a Siparata.

7 Ihinda ihĩtũku Onia Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, nĩanyiitire marũa kuuma kũrĩ Ariusi, mũthamaki wanyu, makuonania atĩ tũrĩ andũ a ithe ũmwe na inyuĩ. Marũa macio nĩtũkũmanyiitithania na maya tũratũma.

8 Onia nĩamũkĩrire atũmwo aanyu na gĩtĩĩo kĩnene na akĩamũkĩra marũa macio maagwetaga wega ũhoro wa ndũgũ na ũrĩa tũteithanagia.

9 Ithuĩ-rĩ tũtibataragio nĩ ndũgũ ta icio tondũ ũteithio witũ nĩ Mabuku marĩa Matheru tũkoragwo namo.

10 No o na kũrĩ ũguo-rĩ, nĩtuoneete arĩ wega gũtũmana twerũhie ndũgũ iitũ na inyuĩ tũtikaae gũkorwo tũrĩ ageni na inyuĩ amu nĩ mĩaka mĩingĩ kuuma rĩrĩa mwatwandĩkĩire marũa macio.

11 Nĩtũnyiitaga mĩeke yothe Thigũkũinĩ ciitũ na mĩthenya ĩrĩa ĩngĩ mĩagĩrĩru, kũmũririkana magongoonainĩ maitũ o na mahooyainĩ maitũ o ta ũrĩa arĩ kĩhooto kũririkana aariũ a ithe witũ.

12 Nĩtũkenaga nĩkũigua ngumo yanyu njega.

13 Ithuĩ-rĩ, nĩtũkoreetwo tũrĩ na magerio maingĩ na mbaara nyingĩ, tondũ athamaki arĩa matũrigiicĩirie nĩmakoreetwo magĩtũtharĩkĩra.

14 Mbaarainĩ icio ciothe tũtianeciiria kũmũthĩĩnia inyuĩ o na araata arĩa angĩ aitũ.

15 Ngai witũ nĩakoreetwo akĩhũũrana arĩ mwena witũ, na nĩatũhonokeetie kuuma kũrĩ thũ ciitũ, nacio nĩgũconorithio iconorithĩĩtio.

16 Kwoguo nĩtũthuurĩĩte Numenio mũrũ wa Anitioku na Anitipateri mũrũ wa Jasoni tũkamatũma Roma makeerũhie ndũgũ na ngwatanĩro ya mbere.

17 Nĩtũmaathĩĩte atĩ makĩinũka mookĩre kũu kwanyu makĩmũgeithagia na makĩmũneaga marũa maya ma kwerũhia ndũgũ na ngwatanĩro iitũ na inyuĩ.

18 Ithuĩ no tũkene korwo no tũnyiite macookio maanyu ma marũa maya.”

19 “Marũa maya tũranyiitithania na marũa maitũ nĩ mo marĩa andũ a Siparata maatũmĩire Onia:

20 “ ‘Niĩ, Ariusi, mũthamaki wa Siparata, nĩndakũgeithia we Onia, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene.

21 Nĩtũragundũrire maandĩko mamwe maronania atĩ Siparata na Ayahudi nĩ andũ a thakame ĩmwe na atĩ nĩ njiarwa cia Aburahamu.

22 Tondũ nĩtũrĩĩkĩĩtie kũmenya ũguo, rĩu no tũkene mũno mũngĩtwandĩkĩra na mũtũmenyithie ũhoro wanyu.

23 No rĩĩrĩ, ithuĩ ndũmĩrĩri ĩrĩa tũkũmũcookeria nĩ ĩno: Indo cianyu, na mahiũ maanyu, nĩ ciitũ, nacio ciitũ nĩ cianyu. Nĩtwataara atũmwo aitũ mamũkinyĩrie ndũmĩrĩri cia ũhoro ũcio.’ ”

Mbaara cia Jonathani na Simoni

24 Jonathani nĩamenyire atĩ atongoria a Demetirio nĩmaacookeete na thigari nyingĩ gũkĩra iria maarĩ nacio mbere ĩyo nĩ geetha mahũũrane naake.

25 Naake agĩkiumagara kuuma itũũra rĩa Jerusalemu agĩthiĩ kũng’ethanĩra nao itũũrainĩ rĩa Hamathu na ndaigana kũmahe mweke o na ũmwe wa gũtharĩkĩra bũrũri wake.

26 Agĩgĩtũma thigari igathigaane kambĩ ya thũ ciake na ciacooka ikĩmũmenyithia atĩ thũ nĩkwĩhaarĩria ciehaaragĩria kũmahithũkĩra mathaa ma ũtukũ.

27 Riũa rĩgĩthũa Jonathani agĩgĩatha andũ aake marange camu me na matharaita maao mooko na maikare mehaarĩirie kũrũa ihinda o rĩothe rĩa ũtukũ. Agĩcooka akĩiga andũ a kũrangĩra mathiũrũrũkĩirie kambĩ yothe.

28 Rĩrĩa thũ ciaiguire atĩ Jonathani na andũ aake nĩmehaarĩirie nĩ ũndũ wa mbaara-rĩ, ikĩmaka, igĩakia mwaki mũnene kambĩinĩ yacio, ikĩũra ciyũirwo nĩ guoya.

29 Jonathani na andũ aake nĩmoonire mwaki ũcio mũnene, no matiamenyire nĩ kĩĩ gĩathiyaga na mbere o kinya rĩrĩa gwakĩire.

30 Gwakĩa Jonathani akĩrooka kũingatana nacio no ndaigana gũcikinyĩra tondũ nĩciarĩĩkĩĩtie kũringa rũũĩ rwa Eleutheru.

31 Nĩ ũndũ ũcio Jonathani agĩkĩhũndũka. Agĩcooka agĩthiũrũrũkĩria Arabu arĩa meetagwo Azabadea akĩmahoota na agĩtaha indo ciao.

32 Thuutha ũcio Jonathani agĩkĩambũra kambĩ yake agĩthiĩra Damasiki atuĩkanĩirie rũgongo rũu ruothe.

33 Hĩndĩ ĩyo, Simoni naake nĩoimagarĩĩte agathiĩ gũtharĩkĩra itũũra rĩa Ashikeloni na matũũra marĩa mangĩ maarĩ mairigĩre na thingo cia hinya. Oima kũu akĩerekera Jopa.

34 Na tondũ nĩaiguĩte atĩ andũ aakuo nĩmeciiragia kũneana itũũra rĩu kũrĩ Demetirio, akĩmatharĩkĩra akĩmahoota mataneeka ũguo. Agĩcooka akĩiga mbũtũ ng’ima ya thigari ĩrangagĩre itũũra rĩu.

35 Jonathani arĩĩkia gũcooka Jerusalemu, agĩĩtana mũcemanio wa athuuri, nao makĩhĩtũkia maake nyũmba cia hinya cia kwĩgitĩra Judea,

36 maraihie thingo cia Jerusalemu na igũrũ, na meekĩre rũthingo gatagatĩ ka mũciĩ wa kwĩgitĩra ũrĩa warĩ gatagatĩ ka Jerusalemu na itũũra rĩu rĩngĩ. Nĩmaarĩĩkanĩire atĩ nĩmegũtigithũra mũciĩ ũcio wĩikarie na marigĩrĩrie andũ arĩa maarĩ kuo kũgũra kana kwenderio indo.

37 Nao andũ makĩũngana nĩguo meekire hinya ũgitĩri wa itũũra. Meekire ũgũo nĩ ũndũ rũthingo rwa mwena wa irathĩro rũrĩa rwahakaine na gĩtuamba gĩa Kidironi nĩrwaharaganĩĩte, na gĩcunjĩ kĩa Kafenatha nĩkĩabatiĩ gũcookererio.

38 Mahindainĩ o macio nĩrĩo Simoni aakithirie itũũra rĩa Adida rĩngĩ kũu mwaraganoinĩ, akĩrĩirigĩra na thingo cia hinya, na akĩrĩĩkĩra ihingo cia cuuma.

Jonathani kũnyiitwo nĩ Tirifone

39 Mũhaaha wa Tirifone warĩ ahoote mũthamaki Anitioku, atuĩke mũthamaki wa Asia na eyoere kĩraũni.

40 No nĩamenyaga atĩ Jonathani ndangĩmwĩtĩkĩria, na atĩ Jonathani no ahote kũrũa mbaara naake. Kwoguo akiumagara agĩthiĩ Bethi Shani e na wara wa kũnyiita Jonathani mũgwate na kũmũũragithia.

41 Jonathani naake arĩ na thigari njamba cia mbaara ngiri mĩrongo ĩna (40,000) agĩthiĩ kũmũtharĩkĩra o kũu Bethi Shani.

42 Rĩrĩa Tirifone aamuonire kuo arĩ na mbũtũ nene ũguo, agĩĩtigĩra kũrũa naake.

43 Agĩkĩmwamũkĩra na gĩtĩĩo kĩnene, na akĩmũmenyithania na araata aake oothe. Agĩcooka akĩmũhe iheeo na agĩatha araata na thigari ciake maathĩkagĩre Jonathani o ta ũrĩa mangĩmwathĩkĩra we mwene.

44 Agĩcooka akĩũria Jonathani atĩrĩ, “Ũnogithĩĩtie andũ aya oothe nĩkĩ na gũtirĩ ũgwati wa mbaara gatagatĩinĩ gaitũ nawe?

45 Meere mainũke. Wĩthuurĩre o gakundi kaniini ga gũkũrangĩra na ũũke tũthiĩ nawe Putolemai. Nĩngũkũhe itũũra rĩu hamwe na nyũmba iria ndaaya na igũrũ, o na thigari iria itigarĩĩte na atongoria oothe a kuo. Thuutha ũcio niĩ nĩnguoya rũgendo nyinũke, tondũ ũndũ ũcio nĩguo ũraarĩ itaanya rĩakwa ngĩũka gũũkũ.”

46 Jonathani nĩamwĩtĩkirie na agĩĩka o ta ũguo eerĩĩtwo. Agĩkĩrekereria thigari ciake icooke bũrũri wa Judea.

47 We mwene agĩtigwo na thigari ngiri ithatũ (3,000). Ngiri igĩrĩ (2,000) agĩcitiga Galili, naake agĩthiĩ na ngiri ĩmwe (1,000).

48 Na rĩĩrĩ, Jonathani atoonya Putolemai o ũguo-rĩ, andũ aakuo magĩcookia mĩrango, makĩmũnyiita, na makĩũraga thigari ciothe iria ciatoonyeete naake thĩinĩ.

49 Tirifone agĩcooka agĩtũma thigari cia magũrũ na cia mbarathi Galili na mwaraganoinĩ wa Jezireeli ikaniine o kũniina andũ oothe a Jonathani.

50 No rĩĩrĩ, thigari cia Jonathani ciamenya atĩ Jonathani nĩanyiitwo na atĩ arĩa maarĩ naake nĩmaarĩĩkĩĩtie gũthira, igĩĩcookanĩrĩra hamwe na ikĩũmanĩrĩria ikĩĩhaarĩria kũhũũrana mbaara.

51 Amatharĩkĩri moona atĩ Ayahudi nĩmehaarĩirie kũrũa, gũkua na kũhona-rĩ, magĩcooka na thuutha.

52 Thigari cia Jonathani nĩciakinyire bũrũri wa Judea irĩ ng’ima na itarĩ na ũgwati, no ciarĩ na guoya mũingĩ. Nacio nĩciacakayagĩra Jonathani na thigari iria aatigĩĩtwo nacio, naguo bũrũri wothe wa Isiraeli ũkĩgwatwo nĩ kĩeha.

53 Nacio ndũũrĩrĩ ciothe iria ciamathiũrũrũkĩirie nacio ikĩambĩrĩria gwetha mĩeke ya kũmaniina, igĩkiuga atĩrĩ, “Ayahudi matirĩ na mũtongoria, o na kana wa kũmateithia.” Ĩgĩgĩciiria atĩ rĩu nĩrĩo rĩarĩ ihinda rĩagĩrĩru rĩa kũmaniina mariganĩre o kũriganĩra.