Simoni gũthitanga Oniasi
1 Na rĩĩrĩ, Simoni (ũrĩa ũkũgweteetwo hau kabere atĩ nĩ we wareeheire Apoloni ũhoro wa mbeeca, agĩkĩreehithĩria bũrũri thĩĩna), nĩaririe o rĩngĩ ũhoro wa maheeni ũkoniĩ Oniasi. Oigire atĩ Oniasi nĩ we wabangĩĩte Heliodoru ahũũrwo na oonio mathĩĩna macio moothe.
2 Simoni akĩĩhandahanda na ũũmĩrĩru wa gũcuuka Oniasi atĩ nĩendaga gũũkĩrĩra thirikaari. No Oniasi eerutanagĩria kũruta mĩhothi ya gũteithia itũũra rĩa Jerusalemu, kũgitĩra Ayahudi na kuona atĩ mawatho moothe nĩmaathĩkagĩrwo.
3-4 Apoloni, mũrũ wa Menesitheusi, na barũũthi wa Siria ĩrĩa Nene, nĩanyiitaga Simoni mbaru ũndũinĩ wothe mũũru eekaga. Tondũ ũcio rũthũũro rwa Simoni harĩ Oniasi rũgĩkĩneneha mũno o nginya ũmwe wa arũmĩrĩri ehokeku a Simoni akĩũragithia andũ aingĩ. Rĩrĩa kwahaanire ũguo, Oniasi agĩkĩmenya atĩ rũthũũro rwa Simoni rwarĩ ũgwati mũnene,
5 kwoguo agĩthiĩ kuona mũthamaki. Ndathire kũmuona nĩguo acuuke Ayahudi arĩa angĩ; aathiire kũmuona e na muorooto wa gũtũma Ayahudi oothe, hatarĩ gũcagũũrania, magunĩke.
6 Oonire atĩ, mũthamaki angĩagire gũtoonyerera ũndũ ũcio, thaayũ ndũngĩonekire, na Simoni no gũkĩrĩrĩria angĩakĩrĩrĩirie gũthiĩ na mbere na ũrimũ wake.
Jasoni, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, gũtoonyia mĩtugo ya Kĩngiriki thĩinĩ wa Jerusalemu
7 Hĩndĩ ĩrĩa Seleuku aakuire, naake Anitioku, ũrĩa woĩkaine ta Epifane, agĩthamaka ithenya rĩake, Jasoni, mũrũ wa nyina na Oniasi, agĩtuĩka Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene na njĩra ya ungumania.
8 Jasoni aathire kuonamũthamaki na akĩmũhe kiro ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000) cia betha na akĩmwĩrĩra kiro ingĩ ngiri igĩrĩ na magana mũgwanja (2,700) cia betha.
9 O na ningĩ Jasoni nĩerĩire mũthamaki kiro ingĩ ngiri ithaano (5,000) cia betha angĩkorwo nĩangĩamwĩtĩkĩririe gwaka kĩhaaro kĩa mathaako, na aambĩrĩrie gĩkundi kĩa andũ eethĩ arĩa marĩrutagĩra mathaako kĩhaaroinĩ kĩu. Hamwe na ũguo, nĩendaga mũthamaki amũhe rũũtha aandĩkithie andũ a Jerusalemu matuĩke raia a Anitiokia.
10 Mũthamaki nĩamwĩtĩkĩririe, naake Jasoni arĩĩkia gũtuĩka Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene o ũguo, agĩtũma andũ a Jerusalemu matiganĩrie mĩtugo yao ya kĩndũire makĩambĩrĩria kũrũmĩrĩra ya Angiriki.
11 Aambire gũthengia wĩyathi ũrĩa Ayahudi maaheetwo nĩ athamaki a mbere a Siria thuutha wa Johana gũthondeka kĩrĩĩkanĩro nao. (Johana aarĩ ithe wa Eupolemi, ũrĩa thuuthainĩ watũmirwo Roma agatume ndũgũ na Aroma na athondeke ũrũmwe nao.) O na ningĩ Jasoni nĩathengirie mĩtugo ya Ayahudi, agĩtoonyia mĩtugo mĩerũ ĩreganĩĩte na Watho.
12 Eerutanĩirie nginya agĩakithia nyũmba ya mathaako o magũrũinĩ ma kĩrĩma kĩrĩa Hekaarũ yakĩĩtwo na agĩtũma andũ eethĩ aitũ arĩa eega mũno marũmĩrĩre mĩtugo ya Kĩngiriki na ũndũ wa gũthaaka mathaako ma Angiriki.
13 Tondũ wa ũrĩa Jasoni, Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene ũtaarĩ wa ma na ũtaatĩĩĩte Ngai, aarĩ mũũru, mĩtugo ya Kĩngiriki na ĩngĩ mĩgeni nĩyatheeremire mũno
14 o nginya o nao athĩnjĩri Ngai makĩagĩra bata wĩra wao wa gũtungata kĩgongoonainĩ. Nĩmaanyararire Hekaarũ na makĩgĩa na thieya wa kũruta magongoona, na rĩrĩa rĩothe ngengere ĩngĩarĩrire, maahanyũkaga magathiĩ gũthaaka mathaako marĩa Watho wagirĩĩtie.
15 Maũndũ marĩa moonaga me meega mũno nĩ marĩa maatĩĩtwo nĩ Angiriki; maũndũ marĩa maatĩĩtwo nĩ maithe maao moonaga matarĩ na bata.
16 No rĩĩrĩ, maũndũ marĩa moonaga me meega mũno nĩ mo maacookire gũtuĩka kĩhumo kĩa mĩnyamaaro yao yothe. Gĩtũmi nĩ tondũ andũ arĩa moonaga mĩtugo na mĩikarĩre yao ĩrĩ mĩega na makeriragĩria kũmatũkia, no o maacookire gũtuĩka thũ ciao na a kũmahinyĩrĩria.
17 Maũndũ marĩa mekũrũmĩrĩra nĩmekuonania wega atĩ nĩ ũndũ mũũru mũno kwagĩra watho wa Ngai gĩtĩĩo.
18 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe rĩrĩa mũthamaki aarĩ mathaakoinĩ marĩa maathaakagĩrwo itũũrainĩ rĩa Turo o thuutha wa mĩaka ĩtaano,
19 mũndũ ũcio mũũru ti Jasoni agĩtũma andũ kuuma Jerusalemu, arĩa meyandĩkithĩĩtie ta raia a Anitiokia, magatware kiro ngiri ikũmi (10,000) cia betha irĩ irĩhi rĩa igongoona rĩa kũrutĩrwo ngai ĩrĩa yetagwo Herikulesi. No rĩĩrĩ, andũ acio maatwaraga mbeeca icio mationire harĩ na kĩhooto gĩa gũcihũthĩra na igongoona rĩu; kwoguo makĩiguithanĩria maciige macihũthĩre na gwĩka ũndũ ũngĩ.
20 Tondũ ũcio mbeeca iria mbere ĩyo ciarĩ cia igongoona rĩa Herikulesi ikĩhũthĩrwo gwakithia meeri cia mbaara.
21 Hĩndĩ ĩrĩa Apoloni, mũrũ wa Menesitheusi, aatũmirwo Misiri nĩguo agakũngũĩre na arĩa angĩ igongoona rĩa Filometori gũtuuo mũthamaki, Anitioku akĩmenya atĩ Filometori ndanyiitaga thirikaari yake mbaru. Kwoguo akĩambĩrĩria gwĩciiria ũrĩa angĩagitĩire ũthamaki wake. Agĩkiumagara agĩthiĩ Jopa, agĩcooka agĩthiĩ nginya Jerusalemu.
22 Rĩrĩa aakinyire kuo, akĩamũkĩrwo na gĩtĩĩo kĩnene mũno nĩ Jasoni na andũ a itũũra, agĩtoonyio kũu itũũrainĩ thĩinĩ nĩ o makĩmũkumagia maanĩrĩire na makuuĩĩte imũrĩ ciakanaga. Thuutha wa ũguo, Anitioku akĩerekeria thigari ciake Foenicia.
Menelau gũtuĩka Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene
23 Mĩaka ĩtatũ yarĩĩkia kũhĩtũka, Jasoni agĩtũma Menelau, (mũrũ wa nyina na Simoni)ũrĩa ũgweteetwo hau kabere, agatwarĩre mũthamaki mbeeca akĩmenyaga woni wake igũrũ rĩa maũndũ maarĩ ma bata.
24 No rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Menelau aatwarirwo mbere ya mũthamaki, akĩyendithia harĩ mũthamaki na gwĩtua atĩ we aarĩ mũndũ waheetwo gĩtĩĩo mũno. Agĩcooka akĩmũhe kiro ngiri ikũmi (10,000) cia betha makĩria ma iria Jasoni aarutĩĩte, nĩguo atuuo Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Tondũ ũcio, Menelau agĩgĩtuuo Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene nĩ mũthamaki.
25 Thuutha ũcio Menelau agĩcooka Jerusalemu e na marũa maandĩkĩĩtwo nĩ mũthamaki ma kuonania atĩ we nĩ we warĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Tiga o marũa macio moiki, Menelau ndarĩ na kĩndũ kĩngĩ kĩngĩatũmire atuĩke Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Aarĩ mũtongoria wa kũraakara na ihenya, na aathanaga akĩhinyagĩrĩria andũ, na aakoragwo na ũũru mũingĩ ta wa nyamũ ya gĩthaka ndĩani.
26 Tondũ ũcio Jasoni, ũrĩa weheririe mũrũ wa nyina ki na njĩra ya wara kuuma irũngoinĩ rĩa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, o naake akĩeherio na njĩra o ĩyo. Kwoguo agĩgĩĩthara agĩthiĩ gũtũũra oorũũraga bũrũriinĩ wa Aamoni.
27 Menelau agĩthiĩ na mbere gũtuĩka Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, no ndaigana kũrĩha mbeeca iria eerĩire mũthamaki.
28 Sosituratu, ũrĩa warĩ mũnene wa nyũmba ĩrĩa yakĩĩtwo na hinya ya kwĩhitha ĩrĩa yarĩ Jerusalemu, nĩakĩrĩrĩirie kũmũrandũra mbeeca icio, tondũ wĩra wa kũũngania igooti warĩ wake. Mũthiainĩ o eerĩ nĩmeetirwo nĩ mũthamaki makamũhe ũhoro wa mbeeca icio.
29 Menelau aatigĩire mũrũ wa nyina Lisimaku, wĩra wake wa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, naake Sosituratu agĩtigĩra wĩra wake Kĩrate , ũrĩa warĩ mũnene wa thigari cia gũkomborwo cia kuuma Kuporo.
Oniasi kũũragwo
30 Hĩndĩ ĩrĩa maũndũ macio moothe maathiaga na mbere, andũ a Tariso na Malu makĩgoma tondũ mũthamaki nĩaheanĩĩte matũũra macio maao ta kĩheeo kũrĩ Anitiokisi, mũtumia wake wa kũigwo.
31 Tondũ ũcio mũthamaki akiumagara na ihenya aroreete Kilikia nĩguo akaniine mũgomo ũcio. Mũndũ ũrĩa aatigire arũũgamagĩrĩre ũthamaki eetagwo Andironiko, ũmwe wa maobitha aake arĩa anene.
32 Naake Menelau agĩkĩona atĩ nĩagĩĩte na mweke mwega; agĩthiĩ akĩhe Andironiko indo imwe cia thahabu iria aiyĩte Hekaarũinĩ. Indo icio ingĩ nĩarĩĩkĩĩtie kwendia itũũrainĩ rĩa Turo na matũũrainĩ marĩa maarĩ hakuhĩ.
33 Rĩrĩa Oniasi aamenyire ũhoro ũcio, agĩĩthara agĩthiĩ gũikara hekaarũinĩ yarĩ Dafine hakuhĩ na itũũra rĩa Anitiokia, na akĩambĩrĩria kuuga atekũhithĩrĩra maũndũ mooru marĩa Menelau eekĩĩte.
34 Tondũ ũcio Menelau agĩthaitha Andironiko na hitho atĩ oorage Oniasi. Kwoguo Andironiko agĩthiĩ kũrĩ Oniasi na ũrambu akĩmwĩraga atĩ we aarĩ mũraata wake na akĩĩhĩta atĩ ndarĩ ũndũ o na ũmwe mũũru angĩamwĩkire. Oniasi nĩarĩ na nganja na ũrĩa aamwĩraga, no mũthiainĩ Andironiko akĩmũguthũkĩra akĩmũũraga hatarĩ kũrũmĩrĩra kĩhooto o na atĩa.
Andironiko kũherithio
35 Ayahudi o ũndũ ũmwe na andũ aingĩ a ndũũrĩrĩ, nĩmaatuurirwo mũno na makĩigua kĩeha nĩ ũndũ wa Oniasi kũũragwo hatarĩ na kĩhooto.
36 Kwoguo, rĩrĩa mũthamaki aacookire kuuma rũgongo rwa Kilikia, Ayahudi a itũũra rĩa Anitiokia magwatanĩire na Angiriki arĩa maamanyiitĩĩte mbaru ũhoroinĩ wa kũũragwo kwa Oniasi hatarĩ gĩtũmi, magĩthiĩ kũmũkaĩra nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio.
37 Mũthamaki Anitioku nĩaiguire kĩeha mũno na akĩringwo nĩ tha nyingĩ o nginya akĩrĩra, aririkana ũũgĩ na ũkindĩrĩku wa mĩtugo ĩrĩa mũtiga irĩ Oniasi aakoragwo nayo ũtũũroinĩ wake wothe.
38 Arĩ na maraakara maakanaga ta mwaki, akĩaũra Andironiko nguo ĩrĩa eehumbĩĩte ya ũnene, agĩtarũranga nguo iria ingĩ aarĩ nacio akĩmũtiga e njaga, agĩcooka akĩmũgereria itũũrainĩ rĩothe atariĩ ũguo o nginya magĩkinya harĩa ooragĩire Oniasi. Marĩĩkia gũkinya ho Anitioku agĩathana mũimwo nĩ irĩ ũcio ooragwo. Na njĩra ĩyo Mwathani agĩkĩmũhe ihera rĩrĩa rĩamwagĩrĩire.
Lisimaku kũũragwo
39 Na rĩĩrĩ, Lisimaku, ateithĩrĩirio nĩ mũrũ wa nyina Menelau, nĩaiyaga kuuma Hekaarũinĩ maita maingĩ, na nĩarĩĩkĩĩtie kũiya indo nyingĩ ciayo cia thahabu. Hĩndĩ ĩrĩa ũhoro wa ũici ũcio wamenyekanire, andũ magĩgĩcookanĩrĩra hamwe magĩtetaga, magĩũkĩrĩra Lisimaku.
40 Tondũ wa ũrĩa andũ acio meecookanĩrĩirie hamwe maakĩragĩrĩria kwambũrũrũka na kũiyũrwo nĩ maraakara, Lisimaku agĩtũma andũ ngiri ithatũ (3,000) marĩ na indo cia mbaara makamatharĩkĩre. Andũ acio aatũmire maatongoreetio nĩ mũndũ wetagwo Auranu, mũndũ warĩ mũkũrũ mũriitu mũno.
41 Rĩrĩa Ayahudi acio maarĩ nja ya Hekaarũ maamenyire atĩ Lisimaku nĩkũmatharĩkĩra aamatharĩkagĩra, amwe aao makĩoya mahiga, angĩ mĩtĩ, na arĩa angĩ makĩrũma ngundi cia mũhu kuuma kĩgongoonainĩ; indo icio ciothe magĩciikĩria Lisimaku na andũ aake mbũkanĩrĩroinĩ ĩyo.
42 Nĩmooragire andũ amwe a Lisimaku, na magĩtiihia aingĩ aao, nao arĩa angĩ oothe makĩũra nĩguo matikooragwo. Naake mũici ũcio wa hekaarũ ti Lisimaku maamũũragĩire hakuhĩ na handũ harĩa mĩthiithũ ya Hekaarũ yaigagwo.
Menelau gũciirithio
43 Menelau nĩathitangirwo tondũ wa ndeto ĩyo.
44 Thitango ĩyo yareehirwo hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki aikũrũkĩĩte agooka itũũrainĩ rĩa Turo nĩ andũ atatũ arĩa maatũmĩĩtwo kuuma Jerusalemu nĩ kĩama kĩrĩa kĩnene kĩa Ayahudi.
45 Rĩrĩa Menelau oonire nĩegũtoorio nĩ ciira akĩĩra Putolemi mũrũ wa Dorimene atĩ nĩekũmũhe mbeeca nyingĩ angĩtĩkĩra gũthaitha mũthamaki atuithanie ciira ũcio atekuonania atĩ we aarĩ na mahĩtia.
46 Kwoguo Putolemi agĩtwara mũthamaki na nja ya igooti, ta arĩ kũmũceeraceeria haniini nĩguo ahũũmũke, akĩmũthaitha agarũre woni wake.
47 Tondũ ũcio mũthamaki agĩthengia thitango ciothe iria Menelau aathitangĩĩtwo nacio, o na gũtuĩka nĩ we warĩ kĩambĩrĩria kĩa ndeto ĩyo yothe njũru. Andũ acio angĩ atatũ, arĩa o na andũ a Sikithia arĩa ooru mangĩarekereirie hatarĩ gũtithia, mũthamaki akĩmatuĩra kũũragwo.
48 Ihinda iniini rĩathirĩĩte ihera rĩu rĩtaarĩ na kĩhooto nĩrĩarĩĩkĩĩtie gwĩkwo andũ acio atatũ arĩa maaragĩrĩria itũũra rĩa Jerusalemu, andũ aarĩo, na indo iria nyamũre iria ciaiyĩĩtwo kuuma Hekaarũinĩ.
49 Tondũ ũcio o na andũ amwe a Turo, nĩguo moonanie ũrĩa mataakeneetio nĩ gĩĩko kĩu kĩũru, nĩmaaheanire indo ciao na ũingĩ nĩguo andũ acio atatũ mathikwo na gĩtĩĩo.
50 Menelau tondũ wa ũkoroku wa arĩa maatongoragia, agĩgĩthiĩ na mbere gũtuĩka Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Naake agĩkĩrĩrĩria gũtuĩka mũũru o nginya agĩtuĩka thũ ĩrĩa nene mũno ya andũ aake.