Mĩnyamaarĩko ya ũtũũro wa mũndũ
1 Mũndũ o wothe nĩaheetwo wĩra mũingĩ mũno wa kũruta,
na mũndũ o wothe nĩakoragwo na mũrigo mũnene mũno kuuma gũciarwo
nginya mũthenya ũrĩa agacooka tĩĩriinĩ ũrĩa arĩ guo nyina witũ ithuothe.
2 Nĩakoragwo na meciiria mathĩĩnĩku mũno me na guoya;
akoragwo o agĩciiria ũhoro wa mũthenya ũrĩa agaakua.
3 Kuuma mũndũ ũrĩa ũikaragĩra gĩtĩ kĩa ũnene
nginya ũrĩa wĩhuragĩria rũkũngũ na mũhu nĩ ũndũ wa thĩĩna;
4 kuuma mũthamaki nginya mũndũ ũrĩa ũtarĩ kĩndũ;
5 ithuothe o mũndũ akoragwo na maraakara, na ũiru, na mathĩĩna,
na gwĩtigĩra gĩkuũ, na mang’ũrĩka, na kũhaarana.
O na mũndũ athiĩ toro ũtukũ,
toro ũkareehe maũndũ o macio na njĩra ingĩ.
6 Rĩrĩa akoma angĩkorwo nĩekuona toro,
akomakoma akaambĩrĩria gũthĩĩnio nĩ maũndũ ma gwĩciirĩria o ta atakomeete,
makamũthĩĩnia o ta mũndũ ũũrĩĩte kuuma mbaarainĩ.
7 Rĩrĩa akuhĩrĩria kũnyiitwo agookĩra amakĩĩte,
akoona atĩ kĩndũ kĩu aretigĩra gĩtirĩ ho.
8-9 Atĩrĩĩrĩ, gĩkuũ, mbaara gũũkanĩrĩra, kũũragana,
ng’aragu, mĩrimũ, na mũthiro nĩikooraga mũndũ o wothe na nyamũ,
(no mũndũ mwĩhia athĩĩnagio nĩ maũndũ macio maita mũgwanja gũkĩra acio angĩ.)
10 Maũndũ macio moothe moombirwo nĩ ũndũ wa andũ arĩa aaganu,
na no o maatũmire mũiyũro ũrĩa mũnene ũũke.
11 Kĩndũ o gĩothe kiumaga tĩĩriinĩ gĩcookaga o tĩĩriinĩ,
nakĩo kĩrĩa kiumaga maaĩinĩ gĩcookaga o maaĩinĩ.
Mũcaara wa meehia
12 Kĩndũ o gĩothe kĩonekanaga na njĩra ya ihaki,
kana na njĩra o yothe ĩtaagĩrĩire gĩtitũũraga,
no maciaro ma ũthingu nĩmatũũraga.
13 Ũtonga o wothe wonekanaga na njĩra ĩtaagĩrĩire
ũthereraga ũgathira, o ta kĩguũ thuutha wa mbura nene.
14 Mũndũ ũrĩ ũtaana nĩagaakenio,
no mũndũ mwĩhia nĩakaaniinwo biũ.
15 Ciana cia mũndũ ũtarĩ mũthingu itikaagĩa na ciana nyingĩ,
itariĩ o ta mũtĩ ũratũrĩkia ihiga na mũri.
16 Ithanjĩ rĩrĩa rĩkũraga maaĩinĩ kana hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ rĩtuagwo mbere ya nyeki.
17 Kũiguanĩra tha gũtariĩ ta mũgũnda wa iraathimo,
na kũheana gũtũũraga tene na tene.
Ikeno ũtũũroinĩ wa mũndũ
18 Kwandĩkwo wĩra kana kwĩyandĩka cierĩ nĩ njega,
no kũgĩa na ũtonga nĩ kwega makĩria.
19 Kũgĩa ciana na gwaka itũũra nĩitũmaga mũndũ agĩe igweta,
no kũgĩa mũtumia ũtarĩ ũcuuke nĩ kwega makĩria.
20 Ndibei na rwĩmbo nĩikenagia ngoro ya mũndũ,
no kwenda ũũgĩ nĩ kwega makĩria.
21 Karumbeeta na kĩnanda nĩitũmaga rwĩmbo rwagĩre,
no mũgambo mwega nĩũcikĩrĩĩte.
22 Riitho rĩkenagio nĩ riiri na ũthaka,
no mũmera ũgĩkũra nĩũrĩkenagia makĩria.
23 Mũraata kana mũndũ ũrĩa mũikaranĩĩtie mũiguithanĩĩtie nĩ mwega,
no mũtumia wĩ na mũthuuri nĩ mwega makĩria.
24 Arĩa maciaranĩirwo na mũndũ, na arĩa mangĩteithĩrĩria mũndũ nĩ eega hĩndĩ ya thĩĩna,
no kũhe athĩĩni nĩgũkoragwo kũrĩ na ũteithio mũnene makĩria.
25 Thahabu na betha itũmaga mũndũ aigue aiganĩire,
no mataaro nĩ meega makĩria.
26 Ũtonga na hinya wa mwĩrĩ nĩitũmaga mũndũ etĩĩe,
no kũhe Mwathani gĩtĩĩo nĩgũcikĩrĩĩte cierĩ.
We nĩ ũteithio o wothe ũrĩa ũngĩkũbataria.
27 Kũhe Mwathani gĩtĩĩo gũtariĩ ta mũgũnda wa iraathimo,
kũhumbagĩra mũndũ gũkĩra ũgooci o wothe.
Kũhooya ũteithio
28 Mwana wakwa, ndũkaae gũtũũra wĩ mũhooi ũteithio,
nĩ kaba gũkua gũkĩra gũtuĩka mũhooi.
29 Mũndũ angĩtuĩka atĩ arĩheagwo irio nĩ mũndũ ũngĩ,
mũndũ ũcio ndatũũraga ũtũũro wake biũ,
nĩethũũkagia na ũndũ wa kwamũkĩra irio kuuma kũrĩ mũndũ ũngĩ,
no mũndũ mũũgĩ na ũrereetwo wega nĩemenyagĩrĩra ũhoroinĩ ũcio.
30 Mũndũ ũtaconokaga no atũme kũhooya kũiguĩke gwĩ kwega mũno,
no thĩinĩ wake ũndũ ũcio ũkoragwo ũhaana ta mwaki ũraakana.