Simoni kũgaathĩrĩrio
1 Mwakainĩ wa 172Mũthamaki Demetirio nĩacookanĩrĩirie thigari ciake, akĩerekera Media ageethe ũteithio makĩria nĩguo akahũũrane na Tirifone.
2 Rĩrĩa Arisake, mũthamaki wa Perisia na Media, aiguire atĩ Demetirio nĩarĩĩkĩĩtie gũtoonyerera bũrũri wake-rĩ, agĩtũma ũmwe wa atongoria aake arĩa anene nĩ geetha athiĩ akanyiite Demetirio amũreehe arĩ muoyo.
3 Mũtongoria ũcio agĩthiĩ akĩhoota thigari cia Demetirio, igĩkĩnyiita Demetirio akĩmũtwarĩra Arisake. Naake Arisake agĩikia Demetirio njeera.
4 Bũrũri wothe wa Judea ũgĩkĩgĩa na thaayũ matukũ moothe ma wathani wa Simoni.
Atĩrĩĩrĩ, Simoni aacaragia wega wa andũ aake,
nao nĩmaakenirio nĩ wathani wake.
O na ningĩ magĩkenio nĩ ngumo ĩrĩa aaheetwo ũtũũro wake wothe.
5 Kuongerera ngumo yake,
aatahire Jopa akĩrĩtua itoonyero,
agĩkĩhingũra njĩra cia gũthiĩ icigĩrĩrainĩ cia iria rĩa Mediteraneani.
6 Akĩnenehia mĩhaka ya bũrũri wake,
ningĩ akĩamũkĩrwo ta mũtongoria nĩ andũ oothe.
7 Akĩhe andũ arĩa maarĩ oohe ciikaro
akĩhoota Gezeri, Bethizuri na mũciĩ wa kwĩhitha ũrĩa warĩ Jerusalemu,
akĩmĩthaahũra kuuma mathaahuinĩ maayo,
gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wamwĩtiiragia.
8 Andũ maarĩmaga mĩgũnda yao na thaayũ,
mĩgũnda nayo ĩkiumia irio nyingĩ.
Mĩtĩ ya ngamba nayo ĩkiumia matunda maingĩ.
9 Athuuri mearaganagia ihaaroinĩ
makĩaria ndeereti cia ũthii wa na mbere.
Aanake nao meehumbaga nguo cia goro na cia matharaita.
10 Aatũũririe matũũra moothe mahũũniĩ irio na marĩ mairigĩre wega,
nayo ngumo yake ĩgĩkinya ituri cia thĩ.
11 Aareehithirie thaayũ bũrũriinĩ,
Aisiraeli oothe magĩkena.
12 Mũndũ o mũndũ aikaraga kĩĩgunyĩinĩ kĩa mũkũyũ na mũthabibũ wake,
matiarĩ na mũndũ wa kũmaiga na guoya.
13 Gũtirĩ thũ o na ĩmwe ya bũrũri yatigarire ya kũrũa nao;
athamaki oothe arĩa ooru a matukũ macio akĩmarangĩrĩria o kũmarangĩrĩria.
14 Arĩa maarĩ ahinyĩrĩrie thĩinĩ wa bũrũri akĩmoomĩrĩria,
akĩniina imaramari na itoi ciothe.
Aageririe na hinya wothe kũrũmĩrĩra Watho.
15 Agĩĩkĩra Hekaarũ riiri makĩria,
akĩmĩiyũria indo nyingĩ iria nyamũre.
16 Rĩrĩa Aroma na Asipata maamenyire atĩ Jonathani nĩarĩĩkĩĩtie gũkua, nĩmaanyiitirwo nĩ kĩeha kĩnene.
17 No rĩĩrĩ, rĩrĩa maamenyire atĩ Simoni, mũrũ wa nyina, nĩ we wacookeete handũ haake ta Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, na atĩ no we warĩ mũtongoria wa bũrũri na matũũra moothe maaguo,
18 makĩmwandĩkĩra marũa maandĩkĩĩtwo kĩhengereinĩ gĩa gĩcango. Marũa macio maarĩ ma kwerũhia na kũrũmia ndũgũ na ngwatanĩro ĩrĩa yaiguanĩirwo nĩ Juda na Jonathani, aariũ a nyina.
19 Marũa macio nĩmaathoomeirwo mũingĩ thĩinĩ wa Jerusalemu.
20 Marũa marĩa maandĩkĩĩtwo nĩ Asipata nĩ mo maya:
“Aathani na atũũri a itũũra rĩa Sipata, kũrĩ Simoni Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, athuuri na athĩnjĩri Ngai na mũingĩ wothe wa Ayahudi, ngeithi.
21 Atũmwo arĩa mwatũtũmĩire nĩmaatũiguithirie ithuĩ na andũ aitũ ũhoro wa gwĩkĩrĩrwo na gĩtĩĩo kĩanyu, na nĩtwakenirio mũno nĩ iceera rĩu rĩao.
22 Maũndũ marĩa maatũmenyithirie nĩtwamatoonyirie thĩinĩ wa matua ma mĩcemanio iitũ ya mũingĩ ta ũũ: Numenio mũrũ wa Anitioku na Anitipateri mũrũ wa Jasoni, atũmwo a Aisiraeli, nĩmaatũgeneire nĩ ũndũ wa kwerũhia ndũgũ iitũ nao.
23 Mũingĩ witũ wothe wamũkĩrire atũmwo acio na gĩtĩĩo o na makĩiga marũa ma matua maao kũrĩa matua ma mũingĩ maigagwo, nĩ geetha Asipata matũũrie marũa macio. Ningĩ nĩmaatũma kobi ya marũa macio kũrĩ Simoni, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene.”
24 Thuutha wa ũguo Simoni agĩtũma Numenio athiĩ Roma atware ngo nene ya thahabu yarĩ ya ũritũ wa kiro magana mataano, ĩrĩ ya kũrũmia ndũgũ yao nao.
25 Rĩrĩa maũndũ macio maamenyithirio mũingĩ wa Isiraeli, andũ makĩũrania atĩrĩ, “Tũngĩonia Simoni na aariũ a nyina gĩkeno giitũ na kĩ?
26 We na aariũ a nyina na nyũmba ya ithe, nĩmeerũũgamirie na nĩmaingatĩĩte thũ ciothe cia Isiraeli na makoonera Aisiraeli wĩyathi.”
Nĩ ũndũ ũcio magĩkĩandĩka kĩmenyithia igũrũ rĩa kĩhengere gĩa kĩgera, magĩkĩrũũgamia na itugĩ cia mahiga kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni.
27 Ĩno n ĩyo kobi ya maandĩko macio:
“Mũthenya wa ikũmi na ĩnaana wa mweri wa Eluli wa mwaka wa 172, nĩguo mwaka wa gatatũ wa wathani wa Simoni Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene thĩinĩ wa Isiraeli,
28 mũgomanoinĩ mũnene wa athĩnjĩri Ngai, atongoria a rũũrĩrĩ, athuuri a matũũra na andũ oothe, nĩtwamenyithirio atĩ:
29 Rĩrĩa kwarĩ mbaara nyingĩ thĩinĩ wa bũrũri, Simoni mũrũ wa Matathia, mũthĩnjĩri Ngai wa mbarĩ ya Jehoiaribu na aariũ a nyina, matiigana gwĩtigĩra kũhũũrana na thũ cia rũũrĩrĩ rwao magitĩre ũtheru wa Hekaarũ na Watho wao. Nĩmaareeheire bũrũri wao igweta inene.
30 Jonathani nĩacookanĩrĩirie rũũrĩrĩ rwao, agĩtuĩka Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene mbere ya gũkua.
31 Thũ ciao igĩcookanĩrĩra itharĩkĩre bũrũri na iwanange o na ithaahie Hekaarũ.
32 Simoni agĩkĩĩrutaruta ahũũranĩre bũrũri wake. Aahũthĩrire gĩcunjĩ kĩnene gĩa ũtonga wake kũgũrĩra thigari cia bũrũri matharaita o na kũmarĩha mĩcaara.
33 Nĩairigĩire matũũra ma Judea o na Bethizuri ĩrĩa yarĩ mũhakainĩ wa Juda na thingo cia hinya na akĩiga mbũtũ ya thigari cia Aisiraeli kuo. Bethizuri nĩkuo matharaita ma thũ maigagwo.
34 Nĩairigĩire itũũra rĩa Jopa rĩrĩa rĩrĩ rũteereinĩ rwa iria rĩa Mediteraneani na thingo cia hinya. Ningĩ nĩairigĩire itũũra rĩa Gezeri rĩrĩa rĩrĩ mũhakainĩ wa Azoto na thingo cia hinya. Gezeri gwatũũragwo nĩ thũ mbere ĩyo. Agĩtua matũũra macio matũũra ma Ayahudi na akaheaga andũ kĩrĩa maabataraga o kinya rĩrĩa meerũũgamirie.
35 Andũ nĩmoonire wĩtĩkio wa Simoni na igweta rĩrĩa eehotoreete kuonera rũũrĩrĩ rwake. Nĩmaamũtuire mũtongoria wao na Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene nĩ ũndũ wa kuona ũhootani, waragania, na wĩhokeku ũrĩa aatũũrĩĩtie. Nĩageririe na njĩra ciothe gũcookia ngumo njega ya rũũrĩrĩ rwake.
36 “Nĩatongoririe rũũrĩrĩ rwake na makĩhota kũingata ageni kuuma bũrũri wao wothe, o na makĩhota kũingata thigari iria ciatũũraga thĩinĩ wa itũũra rĩa Daudi rĩrĩa rĩrĩ thĩinĩ wa Jerusalemu. Itũũra rĩu ciarĩtuĩte kũndũ gwa kwĩgitĩra nĩguo itharĩkagĩre na cianangage kũndũ kũrĩa gũthiũrũrũkĩirie Hekaarũ, o na ihote gũthaahia Hekaarũ.
37 Simoni nĩaigire mbũtũ ya thigari cia Ayahudi thĩinĩ wa itũũra rĩu na akĩrĩirigĩra rĩtuĩke rĩa kũgitĩra bũrũri na itũũra rĩa Jerusalemu rĩo rĩene. Ningĩ nĩaraiharaihirie thingo cia Jerusalemu na igũrũ.
38 Mũthamaki Demetirio agĩkĩmũgaathĩrĩria atuĩke Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene,
39 na akĩmũtua ũmwe wa ‘Araata a mũthamaki’ o na akĩmũtũũgĩria na gĩtĩĩo kĩnene.
40 Demetirio eekire ũguo tondũ nĩamenyeete atĩ Aroma nĩmaatuĩte Ayahudi araata, na makamanyiita ta andũ a ndũgũ na ta aariũ a ithe wao, na atĩ nĩmaamũkĩrĩĩte atũmwo a Simoni na gĩtĩĩo kĩnene.
41 “Ayahudi na athĩnjĩri Ngai nĩmaiguanĩire atĩ Simoni atuĩke mũtongoria na Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, nginya rĩrĩa gũkooneka mũnabii wa kwĩhokeka.
42 Nĩmaamũtuire barũũthi wa bũrũri na mũbaarĩrĩri wa Hekaarũ. Ningĩ makĩmũtua wa gũthuuraga atongoria a kũrũũgamĩrĩra bũrũri, mũtongoria wa thigari ciothe, na mũtongoria wa nyũmba iria ciakĩĩtwo na thingo nene cia kwĩgitĩra. O na nĩmamũtuire mũnene wa kũndũ kũrĩa gũtheru.
43 Nao nĩmaahĩtũkirie atĩ andũ oothe mamwathĩkagĩre. Ningĩ nĩmaahĩtũkirie atĩ maandĩko moothe ma gĩthirikaari na ma bũrũri mahũũragwo na mũhũũri wa rĩĩtwa rĩake. Nĩmaamwĩtĩkĩririe aambĩrĩrie kwĩhumba nguo cia ũnene na egemagie na thahabu.
44 “Gũtirĩ mũndũ o na ũrĩkũ e mũthĩnjĩri Ngai kana ũ meetĩkĩririe kũhĩtũkana na itua o rĩothe rĩa maũndũ macio. Matiigana gwĩtĩkĩria mũndũ kwagarara matua maake, kana gwĩta mũcemanio bũrũriinĩ atarĩ na rũũtha rwake, o na kana kwĩhumba nguo cia ũnene na kwĩgemia na thahabu.
45 Nĩmaahĩtũkirie atĩ mũndũ o wothe ũrĩa ũkaagarara kana aarie maũndũ macio agaatwarwo igootiinĩ.
46 “Andũ oothe nĩmeetĩkanĩirie atĩ Simoni atuĩke wa kũmathamakagĩra ta ũguo kwahĩtũkĩĩtio.
47 Naake Simoni nĩetĩkanĩirie nao, na akĩamũkĩra wĩra wa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, wĩra wa mũnene wa thigari, wĩra wa barũũthi wa Ayahudi na athĩnjĩri Ngai, o na wa gũtongoragia andũ oothe.”
48 Atongoria magĩkĩona atĩ nĩ wega maandĩko macio maandĩkwo kĩhengereinĩ gĩa gĩcango, maiguo kĩhingoinĩ kĩa Hekaarũ handũ meekuoneka nĩ andũ oothe, na
49 kobi yamo ĩigwo thĩinĩ wa kĩgĩĩna na ĩrĩa ĩngĩ ĩheeo Simoni na aariũ aake.